Sibirya’nın gizemli yüzünü bir kez daha konuşuyoruz. Bu kez sahne alan, yeraltı dünyasına açılan dev bir kapı gibi duran, durmaksızın büyüyen Batagaika Krateri. 1991’de bir tepe yamacının çökmesiyle ortaya çıkan bu krater, Sibirya’nın kuzey Yakutia bölgesindeki Yana Yaylaları’nda kendini gösterdi ve o günden beri büyümeye devam ediyor. Peki neden? İşte araştırmacıları endişelendiren sebep…
Sibirya’nın yeraltı dünyasına açılan kapısı Batagaika Krateri gittikçe büyüyor
Her yıl ortalama 1 milyon metreküp genişleyerek, dünyanın en eski permafrost (donmuş toprak) katmanlarından birinin kalbini açığa çıkarıyor. Bu kraterin sürekli büyümesinin arkasındaki ana neden, çevresindeki permafrostun erimesi. Kraterin duvarları eriyen toprak nedeniyle çöküyor ve bu çökme, kraterin daha da genişlemesine sebep oluyor.
Yani, Batagaika Krateri büyüdükçe, daha fazla permafrost tabakası eriyor ve bu da bir zincirleme reaksiyon başlatıyor. Bilim insanları, kraterin bu hızla genişlemeye devam etmesi halinde, çevresindeki permafrostun daha da hızlı eriyeceğinden endişe ediyor.
Bu sürekli büyüme sadece Batagaika Krateri’nin fiziksel büyüklüğüyle sınırlı değil; aynı zamanda, küresel ısınmanın ciddi etkilerini de gözler önüne seriyor. Artan sıcaklıklar, daha derin permafrost katmanlarını eritiyor ve bu da atmosfere eski zamanlardan kalma gazlar ve mikroorganizmalar salıyor. En şaşırtıcı keşiflerden biri, 40 bin yıl donmuş kalmış antik bir zombi virüsünün canlanması oldu.
Elbette, kraterin bu denli hızlı genişlemesinin ardında yatan sebeplerden biri de insan faaliyetleri. Endüstriyel faaliyetler ve çevresel politikalar, küresel ısınmayı hızlandırarak bu tür doğal oluşumların daha da kötüleşmesine sebep oluyor. Gelecekte, bu kraterin ve benzeri doğal yapıların değişmesi, hem yerel hem de küresel topluluklar için ciddi sonuçlara yol açabilir.
Krater üzerine yapılan son bilimsel çalışmalar, bu değişimleri daha iyi anlamamızı sağlayan değerli bilgiler sunuyor. “Geomorphology” dergisinde yayınlanan bu çalışma, kraterin nasıl değiştiğini ve bu değişimin ekosistem üzerindeki etkilerini detaylı bir şekilde inceliyor.
Sibirya’nın bu devasa Batagaika Krateri, doğanın gücünü ve insan etkisinin sonuçlarını gözler önüne seriyor. Yeraltı dünyasına açılan bu kapı, belki de bize Dünya’nın daha önce keşfedilmemiş sırlarını sunacak.
